Czym jest modelowanie finansowe

Modelowanie finansowe – inaczej: budowa modelu finansowego polega na tworzeniu wielowymiarowego narzędzia analitycznego odzwierciedlającego w uproszczeniu rzeczywistość, którego połączone komórki w sposób aktywny umożliwiają aktualizację lub zmianę założeń, metod, a nawet formy prezentacji analizy w celu osiągnięcia określonych wyników.

W modelu finansowym można wyróżnić trzy grupy elementów:

• Dane wejściowe – które zazwyczaj stanowią dane historyczne i założenia
• Formuły i obliczenia – czyli sposób dojścia do określonych wyników i zależności pomiędzy wynikami, a danymi wejściowymi,
• Wyniki obliczeń, czyli wielkości dla których model został stworzony, a które zależą od danych wejściowych i zastosowanych formuł.

Model finansowy polega na tym, że różne wyniki pośrednich wyliczeń prowadzą do wyników końcowych, które są w różnym stopniu zależne od nich i od danych wejściowych. Czasami wyniki pośrednie, zależą częściowo od wyników końcowych, mówimy wtedy o zastosowaniu Iteracji. Z iteracją mamy do czynienia wtedy, kiedy wynik pośredni wpływa na wynik końcowy, ale jednocześnie jest od niego częściowo zależny.

Zastosowanie modelowania finansowego

Modelowanie finansowe znajduje szerokie zastosowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Najczęściej modelowanie finansowe wykorzystuje się do:

• Analizy danych historycznych np. szacowania wskaźników finansowych na podstawie historycznych sprawozdań finansowych,
• Prognozy danych finansowych na podstawie danych historycznych i określonych założeń w stosunku do przyszłości,
• Optymalizacji, czyli oszacowania takich założeń lub danych wejściowych, które pozwolą uzyskać zamierzone lub najbardziej skrajne wyniki.

W praktyce, modelowanie finansowe wykorzystywane jest w takich opracowaniach jak prognoza sprawozdań finansowych, plan restrukturyzacji przedsiębiorstwa, wycena firmy, analiza płynności finansowej dłużnika i jego zdolności do obsługi zadłużenia, analiza opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych, długoterminowy plan finansowy, biznesplan, krótkoterminowy budżet czy optymalizacja procesów w firmie.

Duże korporacje wykorzystują modelowanie finansowe do analizy ogromnych zasobów danych, np. banki do analizy profilu ryzyka klientów, media do profilowania reklam wyświetlanych użytkownikom itd.

Zalety modelowania finansowego

Do niewątpliwych zalet modelowania finansowego należą:

• automatyzacja obliczeń,
• możliwość sporządzenia szybkiej i kompleksowej analizy wrażliwości wyników na poszczególne parametry,
• szybka aktualizacja i różnorodne zastosowanie raz stworzonego modelu,
• przejrzysta informacja finansowa,
• możliwość bieżącego monitorowania danych prognostycznych,
• wysoka szczegółowość danych
• możliwość łatwej i szybkiej identyfikacji istotnych błędów obliczeniowych.

Wady modelowania finansowego

Źle przygotowany model może charakteryzować się pewnymi wadami, takimi jak:

• zbyt ogólny charakter, który słabo opisuje rzeczywistość biznesową przedsiębiorstwa,
• błędy obliczeniowe i trudności ich identyfikacji – szczególnie w przypadku bardzo rozbudowanych, szczegółowych modeli – co powoduje, że raz popełnione błędy są powielane przy każdym wykorzystaniu modelu.

Narzędzia do modelowania finansowego

Arkusz kalkulacyjny typu excel jest bezsprzecznie najłatwiejszym i przez to najpopularniejszym narzędziem wykorzystywanym do modelowania finansowego. Jego dodatkową zaletą jest powszechna dostępność.

Wśród innych narzędzi wskazuje się często także różnego rodzaju programy statystyczne i ekonometryczne, które pozwalają na realizowanie operacji optymalizacyjnych lub prognostycznych, jednak wykorzystuje się je zazwyczaj przy dużej liczbie jednolitych danych (tzw. big data).

Czasami programy księgowe lub oprogramowanie klasy ERP posiadają pewne funkcjonalności, które dają możliwość modelowania finansowego jednak ich wykorzystanie bywa często ograniczone do założonych z góry przez twórców funkcjonalności, a ich zmiana lub rozwój wymaga dodatkowej licencji, przez co bywa kosztowne i czasochłonne.